Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μικρόκαστρο Σιατίστης, στη Δυτική Μακεδονία χτίστηκε στα μέσα περίπου του 18ου αιώνος.
Διαδραμάτισε έντονο θρησκευτικό, εθνικό και κοινωνικό ρόλο, τόσο κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και του απελευθερωτικού αγώνα, όσο και σε όλες τις επόμενες ιστορικές εξελίξεις της περιοχής συνεισφέροντας πνευματική, υλική και πρακτική στήριξη.
Αρχικά λειτούργησε ως ενοριακός ναός για τους κατοίκους της γειτονική κωμόπολης του Μικροκάστρου και σύντομα εξελίχθηκε σε μεγάλο Προσκύνημα για τα πολλά θαύματα που επιτελούσε και επιτελεί μέχρι σήμερα η θαυματουργός Εφέστιος Εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας.
Από το έτος 1993 λειτουργεί ως Ιερά Γυναικεία Μονή και σύμφωνα με τα Τυπικά του Ορθόδοξου Ανατολικού Μοναχισμού.
Η Αδελφότητα της Μονής συνέχισε τις ανακαινιστικές εργασίες των προηγούμενων ετών και ανήγειρε εκ βάθρων νέα πτέρυγα κοιτώνων, Τραπεζαρία, βιβλιοθήκη, αίθουσες υποδοχής επισκεπτών, εργαστήρια και Παρεκκλήσια. Αναμόρφωσε τον περιβάλλοντα χώρο, υλοποίησε προγράμματα αναδάσωσης και συντήρησης κτιρίων, διότι χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο.
H θαυματουργός Εφέστιος Εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας
Ιστορικό της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας του Μικροκάστρου
Στην ιερά Μονή της Παναγίας του Μικροκάστρου πού βρίσκεται δώδεκα χιλιόμετρα νοτίως της πόλης Σιάτιστας φυλάσσεται ως πολύτιμο κειμήλιο ἡ εφέστιος Εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσης, πού επονομάζεται Παναγία ἡ Ελεούσα.
Δέν είναι γνωστός ὁ τόπος όπου αγιογραφήθηκε ούτε τό όνομα του αγιογράφου, αλλά ούτε καί η ακριβής χρονολογία της. Οι πληροφορίες των ερευνητών διΐστανται. Οπωσδήποτε όμως κυμαίνεται μεταξύ του 12ου καί 16ου αιώνος. Είναι πολύ αρχαιότερη από τό Καθολικό της Μονής καί επειδή από αιώνων σύμφωνα μέ τήν παράδοση τό Εικόνισμα αυτό επιτελούσε καί επιτελεί θαύματα, ο χώρος της Μονής εξελίχθηκε σέ μεγάλο Προσκύνημα.
Η Εικόνα περιόδευε στά γύρω χωριά είτε σέ τακτές ημερομηνίες γιά τόν αγιασμό των κατοίκων της περιοχής είτε σέ έκτακτες περιπτώσεις, σέ ανομβρίες, επιδημίες καί άλλες συμφορές γιά τήν κατάπαυση του κακού.
Ιδιαίτερη τιμή αποδίδουν στήν Εικόνα οι κάτοικοι της Σιάτιστας, οι οποίοι φιλοξενούν επί μακρόν τό αντίγραφο της Εικόνας, στό οποίο επίσης η Παναγία έδωσε τή θαυματουργική της χάρη.
Τό από αιώνων αυτό έθιμο είναι εκφραστικό της ευλαβείας των ανθρώπων, οι οποίοι μεταφέρουν πεζή τό Εικόνισμα κάνοντας μία ανηφορική διαδρομή τριών ωρών περίπου, δίχως νά παραβιάζουν τήν ημέρα, αλλά καί τήν ώρα αυτής της τιμητικής μεταφοράς της καί με οιασδήποτε καιρικές συνθήκες. Τήν Εικόνα υποδέχονται τιμητικά Εκκλησιαστικές καί Πολιτικές αρχές, τήν συνοδεύουν στό Μητροπολιτικό Ναό, όπου γίνεται Εσπερινός καί άλλες Ακολουθίες καί κατόπιν επισκέπτεται όλες τίς κατοικίες της πόλης.
Τήν ευλάβεια καί τιμή αυτών των ανθρώπων πρός τό Εικόνισμα, τήν οποία μάλιστα συνοδεύουν άνδρες, γυναίκες καί παιδιά, η κυρία Θεοτόκος τήν επιβραβεύει μέ θαυμαστά γεγονότα, πολλά από τά οποία καταγράφονται καί αποτελούν αδιάψευστα τεκμήρια της υπερφυσικής δύναμης της Ορθοδόξου πίστεώς μας.
Ένα δεύτερο έθιμο του λαού σέ σχέση μέ τήν Εικόνα είναι τό έθιμο των καβαλλάρηδων. Από τά χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι νέοι της Σιάτιστας, εκμεταλλευόμενοι τήν ελευθερία πού παραχωρούσε ο Τούρκος κατακτητής μόνο γιά τήν ημέρα της Πανηγύρεως της Παναγίας 15 Αυγούστου, επισκέπτονταν τό Μοναστήρι καβάλλα στά άλογά τους. Τό έθιμο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Οι καβαλλάρηδες αφήνουν σέ απόσταση από τή Μονή τά άλογα, εκκλησιάζονται καί στή συνέχεια μέ τίς παραδοσιακές φορεσιές τους κρατάνε τήν Εικόνα της Παναγίας στή μεγάλη Λιτανεία πού γίνεται στό χώρο της Μονής.
Η παρουσία τόσων νέων είναι ένα συγκινητικό γεγονός καί πολύ ελπιδοφόρο ότι καί οι νέοι μας διατηρούν τήν πατροπαράδοτη πίστη μας.
Φωτογραφίες
